Xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2024 có xu hướng tích cực

Sản lượng xuất khẩu gạo vẫn duy trì ở mức cao

Quý 1/2024 cho thấy tình hình xuất khẩu gạo Việt Nam vẫn ở mức cao với sản lượng xuất khẩu đạt 2,2 triệu tấn tăng 17,8% so với cùng kỳ năm 2023. Mức sản lượng đã giúp Việt Nam thu về 1,4 tỷ USD, tăng đến 45,6% trị giá so với quý 1/2023 (theo số liệu của Tổng cục Hải quan).

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Các thị trường xuất khẩu của gạo Việt Nam đều có mức tăng trưởng cao như Philippines, Indonesia, Malaysia… Philippines hiện đang là thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam. Sản lượng xuất khẩu gạo Việt Nam sang Philippines đạt 734.583 tấn trong quý 1/2024, chiếm 48,2% trong tổng kim ngạch xuất khẩu gạo. 

Theo sau là thị trường Indonesia đạt 445.326 tấn, tăng mạnh 199,7% về lượng và 308,8% kim ngạch. Malaysia cũng có mức tăng trưởng cao với sản lượng gạo Việt Nam xuất khẩu đạt 98.917 tấn, tăng 28,8% về lượng và 60,6% về kim ngạch.

Cũng trong quý 1/2024, lần đầu tiên Việt Nam trở thành quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất vào thị trường Singapore. Kim ngạch xuất khẩu gạo Việt Nam sang Singapore cao hơn 6,96% so với Ấn Độ và 8,28% so với Thái Lan.

Nguồn: Vietnambiz

Giá xuất khẩu gạo tiếp tục duy trì ở mức cao

Trong quý 1/2024 cũng cho thấy sự tăng trưởng mạnh của giá xuất khẩu gạo. Cụ thể giá xuất khẩu bình quân gạo Việt Nam trong quý 1/2024 đạt 654 USD/tấn, tăng 23,6% so với cùng kỳ năm 2023.

Đặc biệt trong tháng 3, giá gạo xuất khẩu bình quân của Việt Nam đạt 631 USD/tấn, tiếp tục giảm 4,9% so với tháng trước, nhưng tăng 19,2% so với tháng 3 năm ngoái. Bình quân quý I năm nay, giá xuất khẩu đạt 654 USD/tấn, tăng 23,6% so với cùng kỳ năm 2023.

Nguồn: Báo cáo ngành gạo (Vietnambiz)

Các thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam trong quý 1/2024 đều có giá xuất khẩu trung bình tăng. Các thị trường chiếm thị phần lớn tại Việt Nam như Philippines, Indonesia, Malaysia tăng rất mạnh so với cùng kỳ năm 2023. Cụ thể giá xuất khẩu sang Philippines đạt 642 USD/tấn, tăng 27,2% so với quý 1/2023. Giá xuất khẩu gạo sang Indonesia đạt 640 USD/tấn, tăng 36,4%; Malaysia tăng 24,7%,…

Không chỉ tăng về kim ngạch lẫn giá, Việt Nam còn gia tăng xuất khẩu các chủng loại gạo có giá trị cao, phù hợp với nhu cầu thị trường như: gạo thơm, gạo ST các loại, gạo trắng cao cấp, gạo japonica.

Những cơ hội và thách thức trong việc xuất khẩu gạo Việt Nam nửa cuối năm 2024

Về cơ hội phát triển xuất khẩu gạo Việt Nam

Cơ hội phát triển xuất khẩu gạo Việt Nam

Nguồn cung ứng gạo trên thế giới bị hạn chế do thời tiết không thuận lợi

Hiện nay nguồn cung ứng gạo trên thế giới đang bị sụt giảm do tình hình thời tiết không thuận lợi. Đứng trước tình hình đó, Việt Nam với nguồn cung được bổ sung từ vụ thu hoạch Đông Xuân và nhu cầu cao từ các thị trường tiêu thụ chính. Điều này đã giúp tình hình xuất khẩu gạo của Việt Nam trong quý 1 đạt kỷ lục.

Ấn Độ ban hành lệnh hạn chế xuất khẩu gạo

Là quốc gia chiếm hơn 40% tỷ trọng nguồn cung gạo trên thế giới. Việc Ấn Độ ban hành các lệnh hạn chế xuất khẩu gạo khiến cho nguồn cung gạo trên thế giới bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Việt Nam – quốc gia với sản lượng lớn, nhiều chủng loại chất lượng có thể nắm bắt tình hình và chiếm lĩnh thị trường. Tuy nhiên phải đảm bảo được sản lượng, chất lượng lương thực cung cấp ổn định.

Tận dụng cơ hội thị trường, thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo trong dài hạn

Để tận dụng cơ hội và duy trì sản lượng xuất khẩu trong năm 2024. Xuất khẩu Việt Nam không chỉ đưa ra những chính sách, biện pháp giải quyết, thích ứng những vấn đề trước mắt mà còn phải hướng tới phát triển lâu dài, phát triển bền vững.  

Cụ thể trong năm 2024, Việt Nam đặt mục tiêu giữ vững diện tích gieo trồng lúa đạt 7,1 triệu ha, sản lượng lúa trên 43 triệu tấn, đảm bảo tiêu dùng trong nước và xuất khẩu gạo trên 8 triệu tấn với kỳ vọng đạt giá trị 5 tỷ USD.

Chính phủ ban hành nhiều chính sách hỗ trợ

Thủ tướng Chính phủ đã đề ra và phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đến năm 2030 tại Quyết định số 583/QĐ-TTg, ngày 26/5/2023. Thúc đẩy Bộ Công Thương triển khai nhiều giải pháp. Tận dụng cơ hội thị trường nhằm thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo trong dài hạn. 

Thêm vào đó, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tại Chỉ thị số 10/CT-TTg, ngày 2/3/2024 về việc đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu lúa, gạo bền vững, minh bạch, hiệu quả trong tình hình mới. Đồng thời triển khai Chỉ thị số 03/CT-BCT, ngày 25/3/2024 của Bộ Công Thương về đẩy mạnh hoạt động phát triển thị trường, xúc tiến thương mại, thúc đẩy lưu thông, tiêu thụ mặt hàng gạo trong tình hình mới.

Bộ Công Thương cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội và thương nhân tích cực phối hợp với Bộ Công Thương cùng triển khai để đảm bảo các yêu cầu chính như sản lượng tiêu thụ, giá, duy trì mức dự trữ tối thiểu,… Qua đó bảo đảm việc xuất khẩu có hiệu quả. Nâng cao khả năng cạnh tranh, giá trị sản phẩm gạo Việt Nam trên thị trường lương thực thế giới.

Những thách thức xuất khẩu gạo Việt Nam phải đối mặt trong nửa cuối năm 2024

Những thách thức của xuất khẩu gạo Việt Nam

Không chỉ có những lợi thế, xuất khẩu gạo của Việt Nam còn đối mặt với nhiều thách thức. Cuộc cạnh tranh thị phần giữa các quốc gia xuất khẩu dự kiến sẽ gia tăng và tiếp tục tác động đến giá gạo trên thị trường quốc tế. 

Ngoài ra, tình hình địa chính trị vẫn diễn biến phức tạp (đặc biệt là tại Biển Đỏ, ảnh hưởng đến các tuyến vận tải biển và căng thẳng giữa Iran và Israel). Dự kiến, những biến động này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo của các doanh nghiệp Việt Nam trong những tháng cuối năm 2024.

Thêm vào đó, theo Bộ Công Thương, tính đến ngày 22/1/2024, cả nước có 161 thương nhân được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo. Con số này giảm đáng kể so với thời điểm giữa tháng 8/2023 (210 thương nhân) và thời điểm tháng 10/2023 (170 thương nhân).

Dù đối mặt với nhiều thách thức, xuất khẩu gạo Việt Nam vẫn được kỳ vọng sẽ đạt con số kỷ lục trong năm 2024. Tận dụng hết những cơ hội thúc đẩy phát triển xuất khẩu gạo Việt Nam.